[whohit]Main[/whohit]

From Brussels With Love | Blog

May/15

10

Όταν μια ιδέα γράφει ιστορία

SchumandOrsayΉταν 6 η ώρα το απόγευμα της 9ης Μαΐου 1950, όταν ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Robert Schuman, κάλεσε τον Τύπο για μια φαινομενικά συνήθη ανακοίνωση, που έμελλε, όμως, να γράψει ιστορία. Η ενημέρωση έλαβε χώρα στην περίφημη «Σάλα του Ρολογιού» στο Μουσείο Quai d’Orsay, στο Παρίσι. Έμμεσα όμως απευθυνόταν στα κράτη, στη Γαλλία και στην Γερμανία, κερδισμένους και χαμένους, αντίστοιχα, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που είχε πλέον λήξει αλλά που οι στάχτες του σκέπαζαν ακόμη τον ευρωπαϊκό χώρο, πνίγοντας κάθε ανάσα ζωής και ανάπτυξης. Κάλεσε τις δυο χώρες συγκεκριμένα να αφήσουν πίσω τους τις διαφορές που τις χώριζαν και την μεγάλη έχθρα που υπήρχε ανάμεσά τους και να αναλογιστούν το μέλλον τους, βάζοντας τα θεμέλια σε μια συνεργασία μεταξύ τους, που αφορούσε τις πρώτες ύλες της πολεμικής των βιομηχανίας, τον χάλυβα και τον άνθρακα.

Σαν βόμβα έπεσε η ανακοίνωση στην αίθουσα. Στα γαλλικά ιστορικά αρχεία διαβάζει κανείς λεπτομέρειες για τις κρίσιμες στιγμές πριν την ανακοίνωση. Ο άνθρωπος που είχε αναλάβει να συντάξει το κείμενο, ο Jean Monnet, ένας δαιμόνιος κοσμοπολίτης επιχειρηματίας με αγάπη για την πατρίδα του , μαζί με το επιτελείο του, πέρασαν όλον σχεδόν τον Απρίλη γράφοντας και σβήνοντας το κείμενο. Ο Robert Schuman ήξερε πως πολλοί στην κυβέρνηση θα ήταν αντίθετοι στην πρότασή του, τόσο νωπές ήταν ακόμη οι αναμνήσεις από την εχθρική κατοχή. Θα τους καλούσε τώρα να συνεργαστούν; Κι εκείνοι με το πρώτο θα δέχονταν; Μόνο με μια «κίνηση σοκ», όπως πίστευε, θα αιφνιδίαζε τους πάντες, έτσι που να μην άφηνε περιθώριο για παρασκηνιακές αντίθετες κινήσεις. Ίσως έτσι είχε αίσιο τέλος το μεγαλόπνοο σχέδιο. Στις 6 Μαΐου κρατούσε στα χέρια του το τελικό κειμένου που τον άφησε ικανοποιημένο. Μόνο δυο-τρεις υπουργοί της κυβέρνησης ήταν μυημένοι, όταν ο Robert Schuman, το διάβασε πρώτα στα μέλη της κυβέρνησης, το πρωί, πριν το ανακοινώσει δημόσια το απόγευμα στους δημοσιογράφους.

Την ίδια στιγμή που εκείνος ετοιμαζόταν να το ανακοινώσει στο Παρίσι, ένας έμπιστος συνεργάτης του είχε φύγει για την Βόννη και με κάθε μυστικότητα ζήτησε να γίνει δεκτός από τον τότε γερμανό Καγκελάριο, Konrad Adenauer. Του εξέθεσε προσεκτικά και με σαφήνεια την πρόταση του Schuman. Ο γερμανός Καγκελάριος ενθουσιάστηκε με την ιδέα και έδωσε το πράσινο φως στον γάλλο υπουργό Εξωτερικών να προβεί δημόσια στην ανακοίνωση, που έγινε το ίδιο απόγευμα στο Παρίσι, μπροστά σε εκατό περίπου δημοσιογράφους. Εκτός από την Γερμανία, τέσσερα ακόμη κράτη, το Βέλγιο, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και η Ιταλία, ανταποκρίθηκαν αμέσως και θετικά στην πρόσκληση-πρόκληση της Γαλλίας. Έτσι γεννήθηκε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (1951), που έδωσε τεράστια ανάπτυξη στις γείτονες χώρες της Ευρώπης, που μέχρι πριν πέντε χρόνια αλληλοσπαράζονταν και έδιναν σε εκατόμβες το αίμα των νέων τους, στο μίσος, στη βία και στον πόλεμο. Δεν υπάρχει φωτογραφικό ντοκουμέντο από κείνη την πρώτη ιστορική διακήρυξη, της 9ης Μαΐου 1950, γιατί απλούστατα ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα, μπορούσαν οι πρωτεργάτες της ιδέας να φανταστούν ότι θα γινόταν αμέσως αποδεκτή από όλους. Έτσι στις 20 Ιουνίου 1950 ξαναστήθηκαν όλοι μπροστά στον φωτογραφικό φακό, στην ίδια αίθουσα, για να αποθανατίσουν την ιστορική στιγμή, όπως είναι πλέον γνωστή.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση με 28 κράτη μέλη σήμερα είναι η κατάληξη εκείνης της πρώτης «τρελής» ιδέας για μια προσπάθεια επίλυσης των διαφορών με ειρηνικά μέσα και όχι με πόλεμο.

Από εκείνους τους πρωτεργάτες της ιδέας, ο Konrad Adenauer άφησε το όνομά του σε δρόμους και πλατείες σε πολλές πόλεις της πατρίδας του και όχι μόνο. Το όνομα του Jean Monnet είναι συνώνυμο με μαθήματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και με εκατοντάδες πανεπιστημιακές έδρες ανά τον κόσμο.

Όσο για τον Robert Schuman, τον θυμίζει η κεντρική μεγάλη πλατεία στην Ευρωπαϊκή Συνοικία, στις Βρυξέλλες, όπου και τον «γιορτάζουμε» μεγαλοπρεπώς κάθε 9 του Μάη. Γίνεται πανηγύρι γεύσεων, ενημέρωσης και χαράς, με συμμετοχή πλήθους κόσμου από όλη την Ευρώπη. Κάθε χώρα καλείται να παρουσιάσει ό,τι κρίνει η ίδια κάθε φορά ως το καλύτερό της. Φέτος, έλληνας αρτοποιός ζύμωσε και φούρνισε δημόσια στην πλατεία παραδοσιακό ελληνικό ψωμί, κουλούρι Θεσσαλονίκης και λαδόψωμο.

No tags

2 comments

  • Anonymous · 10/05/2015 at 19:21

    N.X.:Εξαιρετικά διδακτικό το κείμενο ·· Την ίδια Ιδέα ολοκλήρωσης μιας συμφωνίας θα ήθελα να δω και με τους σημερινούς ηγέτες (να μην το πιστεύουμε αλλά τελικά να καταλήξουν) και ο αρτοποιός να μας κερνάει τα ίδια κουλούρια ως γιορτή του μην αποδειχθεί άνθρακες ο θησαυρός της Ιδέας περί αλληλεγγύης της Ευρώπης των λαών· βέβαια έχω αμφιβολίες για το αν διαθέτουμε σύγχρονους Jean Monnet για να γράψουν τα κείμενα τα οποία πια έχουν πολλούς υποβολείς και πρέπει να ικανοποιούν αντικρουόμενα συμφέροντα. Εύχομαι έστω και την ύστατη στιγμή να πρυτανεύσει η στρατηγική αυτής της περιόδου που τόσο ωραία περιγράψατε !

    Reply

  • D.G. · 14/07/2015 at 17:07

    Πολύ ενδιαφέρον Άλτα! Σήμερα όμως νομίζω πως τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ. Τότε το έκαναν αυτό συντριμμένοι και ελπίζοντας να κτίσουν ένα αύριο για τα έθνη τους και τις κοινωνίες τους. Σήμερα κυριαρχεί σε άλλους η διαφθορά και σε άλλους η έπαρση. Είθε ο Θεός να μας φωτίσει όλους ανάλογα με την ανάγκη μας.

    Reply

Leave a Reply

<<

>>