Δεν έκλεισε ακόμα ο πρώτος μήνας του καινούργιου χρόνου και έχω πάει σε τουλάχιστον τρεις εκδηλώσεις που τον σηματοδοτούν κατά έναν ιδιαίτερο τρόπο. Γιορτάζονται παντού στην Ευρώπη τα 500 χρόνια από την αρχή της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης, όπου πρωτοστάτησε ο Μαρτίνος Λούθηρος, ένας καθολικός μοναχός. Κατάλαβε από την αρχή την σημασία του γραπτού λόγου, γιατί πολλές ήταν οι ερμηνείες που δίνονταν εκείνη την εποχή και κατά το δοκούν από τον καθένα. Υπήρχαν ήδη πολλές μεταφράσεις των Ιερών Κειμένων αλλά και πολλές παραδόσεις στην εκκλησιαστική ζωή, όμως καμιά απ΄αυτές δεν είχε την πηγή της στο αρχικό κείμενο που ήταν γραμμένο στα ελληνικά και στα εβραϊκά. Το αποτέλεσμα ήταν ένα συνονθύλευμα απόψεων επί βασικών θεμάτων που αφορούσαν την ζωή των ανθρώπων και οδηγούσαν σε αδιέξοδα.

Με τη γνωστή Τοιχοκόλληση των 95 Θέσεων στον Καθεδρικό Ναό του Βίττενμπεργκ, αντέδρασε ο Λούθηρος δυναμικά στην πώληση των συχωροχαρτιών εκ μέρους της καθολικής εκκλησίας, σύμφωνα με την διδασκαλία της οποίας, όποιος τα αγόραζε θα λάμβανε συγχώρεση τόσο για τις δικές του αμαρτίες όσο και για τις αμαρτίες αγαπημένων του προσώπων, που είχαν προαποβιώσει. Έτσι κατάφερε ο Λούθηρος να έχει εναντίον του, τον Πάπα τον ίδιον, που τον είχε αφορίσει ήδη και όλη σχεδόν την εκκλησιαστική και κρατική εξουσία. Τον έψαχναν για να τον εξοντώσουν. Τον γλύτωσε ο μέντοράς του, Φρειδερίκος ο Σοφός, στέλνοντας ιππείς να τον απαγάγουν στο δρόμο από την Worms, όπου είχε πάει για να απολογηθεί και να τον φέρουν στον πύργο του Wartburg κοντά στην πόλη Eisenach. Εδώ έμεινε ο Λούθηρος ένα χρόνο κλεισμένος, μέχρι τον Μάρτιο του 1522. Κανείς δεν γνώριζε, όμως, πού βρισκόταν. Φήμες έλεγαν ότι είχε ήδη συλληφθεί και θανατωθεί.

Εκείνος, κλεισμένος στην τεράστια βιβλιοθήκη του πύργου, μελετούσε και σκεφτόταν. Το αποτέλεσμα ήταν, μέσα σε 10 μόνο εβδομάδες να μεταφράσει τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης από το αρχικό πρωτότυπο ελληνικό κείμενο στα γερμανικά. Αλλά ποιά γερμανικά; Τότε η κάθε περιοχή μιλούσε τη δική της διάλεκτο και ήταν αδύνατο να συνεννοηθούν οι κάτοικοι της Βαυαρίας για παράδειγμα με αυτούς των βορείων γερμανόφωνων περιοχών. Έπρεπε να δημιουργηθεί μια καινούργια κοινή γλώσσα. Το παράπονο του Λούθηρου ήταν ότι δεν υπήρχαν ούτε γραμματικοί ούτε συντακτικοί κανόνες που θα μπορούσε να στηριχθεί για την μετάφραση. Ακολούθησε λοιπόν την κατά λέξη μετάφραση από τα ελληνικά, θέτοντας έτσι τα θεμέλια για μια κοινή γλώσσα σε όλον τον γερμανόφωνο τότε κόσμο. Ο φίλος του, Philipp Melanchthon (το πραγματικό του όνομα ήταν Schwarzerdt αλλά από αγάπη για τα ελληνικά το άλλαξε: Schwarz- «μέλας», και -erdt «χθων») καθηγητής φιλόλογος στο ίδιο μ΄ αυτόν Πανεπιστήμιο του Eisenach, έκανε τις απαραίτητες διορθώσεις στο αρχικό κείμενο που του έστειλε ο Λούθηρος. Ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος και ποιητής Γκαίτε, θα γράψει αργότερα: «Οι Γερμανοί γίνονται κατ΄ αρχάς λαός μετά την μετάφραση της Βίβλου από τον Λούθηρο», θέλοντας έτσι να τονίσει τη σπουδαιότητα της γλώσσας, που πρώτος ο Λούθηρος θεμελίωσε τους κανόνες της.

Τώρα η Καινή Διαθήκη μπορούσε να διαβαστεί το ίδιο παντού στον γερμανικό χώρο. Οι άρχοντες ξεσηκώθηκαν, η επίσημη εκκλησία κήρυξε τον πόλεμο σε αυτή την προσπάθεια, αλλά ο λαός ήταν ενθουσιασμένος και αυτό μετρούσε. Μέσα σε τρεις μήνες εξαντλήθηκαν τα 3000 αντίτυπα, αν και κόστιζε, ενάμισι γκούλντεν το κάθε ένα. Πολλά λεφτά για την εποχή εκείνη. Το 1534 ολοκληρώθηκε η μετάφραση από τον Λούθηρο όλης της Βίβλου.

Μέχρι σήμερα η γερμανική γλώσσα ακολουθεί πιστά και με ευλάβεια τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες των αρχαίων ελληνικών. Διατηρείται για παράδειγμα η δοτική πτώση κλήσης των ουσιαστικών, που στην Ελλάδα είναι παρελθόν…

Στην ερώτηση, «Γιατί η εστίαση στην Αγία Γραφή;», ο Λούθηρος απάντησε «Sola scriptura», το μήνυμα της σωτηρίας διδάσκεται επαρκώς από την Αγία Γραφή και δεν απαιτείται η προσθήκη εκκλησιαστικών παραδόσεων, αρχή που αποτέλεσε τον θεμελιώδη λίθο της Μεταρρύθμισης και που έφερε τα πάνω-κάτω στο εκκλησιαστικό κατεστημένο της εποχής.

No tags

Φωτό: ΝF

Οι ωραίοι άνθρωποι, τα ωραία πράγματα, οι ωραίες στιγμές είναι μια δρασκελιά από σένα! Μπορεί να μην είναι μεγάλα, φαντασμαγορικά  και ανεπανάληπτα ούτε να θέλουν να ορίζουν τη ζωή και το μέλλον σου, αν και δεν το αποκλείω κι αυτό.

Κάποια μικρά και ασήμαντα, αυτά που μπορεί κανείς και τα εφαρμόζει με το που τα σκέφτεται ή που προκύπτουν, είναι, λένε οι ειδικοί, που δίνουν την μέγιστη ικανοποίηση, γιατί το αποτέλεσμα είναι άμεσο και το έχεις μπροστά σου. Είναι μια κίνηση, για παράδειγμα, να σηκωθείς δηλαδή από τον καναπέ της αδράνειας και να αγκαλιάσεις το αγαπημένο σου πρόσωπο. Ένα χαμόγελο με την καλημέρα. Η απόφαση να βγεις δυο βήματα στο μπαλκόνι και παρά το κρύο, που σε τσούζει στο πρόσωπο, να κοιτάξεις ψηλά το αποψινό φεγγάρι, μια λεπτή ασημένια πινελιά στον ξάστερο ουρανό με ευθυγραμμισμένη την Αφροδίτη αριστερά επάνω. Η ομορφιά σε όλη την απλότητα, που γαληνεύει την ψυχή.

Ήταν το βράδυ της δεύτερης μέρας των Χριστουγέννων. Η κόρη επέμενε να βγούμε μια βόλτα στη νυχτερινή πόλη. Θες το κρύο, θες ο φόβος που είχε παραλύσει τις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, μετά το άνανδρο κτύπημα στη χριστουγεννιάτικη υπαίθρια αγορά του Βερολίνου, συνέχιζα για ώρα να αρνούμαι να αφήσω τη σπιτική θαλπωρή και ασφάλεια. Την Grande Place στολισμένη, την έχω δει, άλλωστε τόσα χρόνια όλο τα ίδια, αντέτεινα. Μα αλλού θα μας πήγαινε, είπε. Μια φίλη της περίμενε εμάς για να ξεκινήσει κι εκείνη για τον ίδιον προορισμό. Όλοι και όλα δηλαδή είχαν συνωμοτήσει να με βγάλουν από τη βολή μου…

Φτάσαμε στην Sainte-Catherine, την επιβλητική εκκλησία στο κέντρο των Βρυξελλών, την στιγμή ακριβώς που άρχιζε η προβολή των Origami Lights στην πρόσοψη, ευγενική προσφορά της Ιαπωνίας προς το Βέλγιο για τα 150 χρόνια της μεταξύ τους φιλίας και συνεργασίας και στο πλαίσιο των Plaisirs d´Hiver. Θα ευχόμουν να είσασταν εκεί! Ν΄ ακούγατε τις καμπάνες από το τέμπλο του Shinto να αναγγέλουν το ταξίδι, σε 3D, στην παραδοσιακή και σύγχρονη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Να βλέπατε τα χρώματα και τα σχήματα να εναλλάσσονται στα ρελιέφ των τοίχων της εκκλησίας. Να βλέπατε τους πελαργούς με ανοιχτά διάπλατα τα φτερά τους να μπαινοβγαίνουν στα καμπαναριά της εκκλησίας και να τραβάνε πέρα, πάνω από τις ολάνθιστες κερασιές. Το μαβί της μπουκαμβίλιας να αναρριχάται αργά μέχρι ψηλά την κορυφή και να χάνεται στον νυχτερινό ουρανό. Πράσινα λιβάδια και δάση από μπαμπού να έρχονται και να γλιστρούν απαλά στο πλάι και να δίνουν τη θέση τους σε ήρεμα ποτάμια και γλυκόστρωτες λίμνες. Και μετά τα κύματα… Τι ομορφιά εκεί μπροστά στα έκπληκτα μάτια εκατοντάδων ανθρώπων που άφησαν, όπως εγώ, τη οικεία νωχελική κατάσταση, για το κάτι που δεν προμηνυόταν δα από την αρχή και εξαιρετικό, αυτό δηλαδή που θα άξιζε την «θυσία». Κι όμως! Ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να περάσει μπροστά από τα μάτια μου στο τέλος μιας δύσκολης χρονιάς. Με αντάμειψε και με το παραπάνω η απόφαση να σηκωθώ και να πάω.

Και σήμερα, στη αρχή μιας άλλης χρονιάς, όλα τα ωραία είναι μπροστά, σ΄ όσους έχουν μάτια να τα δουν και να τα πιστέψουν. Άδειες οι σελίδες στην ατζέντα της ζωής σου ακόμα. Βάλε μπόλικο χαμόγελο από την αρχή σε κάθε σελίδα, πολλή αγάπη και μια ιδέα λησμονιάς από τώρα για όσα μπορεί να σε λυπήσουν και να σε πικράνουν. Και πάρε την απόφαση να ξεκινάς την κάθε μέρα για ένα νέο «ταξίδι», κοιτώντας πάντα ψηλά για οδηγία. Και πρόσμενε τα όμορφα και ωραία, που δεν μπορεί παρά να ρθούνε.

Και μη ξεχνάς, μικρό ή μεγάλο το «ταξίδι», πάντα με ένα πρώτο βήμα ξεκινάει, και αυτό θα πρέπει να το κάνεις εσύ ο ίδιος!

Καλή χρονιά!

No tags