Ένας μύθος από μόνο του αυτό το ξενοδοχείο των πέντε αστέρων, με τα απαράμιλλα βιτρό Art Nouveau, τους μαρμάρινους τοίχους, τα επιχρυσωμένα ανάγλυφα στο ταβάνι, τους γωνιακούς στρογγυλούς καναπέδες της Belle Époque και τους μοναδικούς χώρους υποδοχής σε στιλ Αναγέννησης. Κόσμημα ιστορικό της πλατείας de Brouckère, στις Βρυξέλλες, από το 1895, που δυο αδέλφια είχαν τότε την ιδέα να ανοίξουν ένα καφέ στο κέντρο της πόλης, για να εξελιχθεί στη συνέχεια σ’ αυτό που είναι μέχρι σήμερα και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της πόλης.

Με το που μπαίνει κανείς στην είσοδο ξεκινάει το ταξίδι σε χρόνους περασμένους, μυθικούς, περνώντας μπροστά από τη σειρά με τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες στη δεξιά πλευρά του τοίχου, όπου εικονίζονται, μεταξύ άλλων, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, μαζί με την Μαρί Κιουρί και τον Ανρί Πουανκαρέ, τον Μαξ Πλανκ, καθισμένους στο επίσημο τραπέζι συνδιασκέψεων του Ινστιτούτου Solvay. Ο Ερνέστ Solvay, βέλγος χημικός και πλούσιος βιομήχανος, ιδρυτής της εταιρίας Solvay, διοργάνωνε εκεί επιστημονικά συνέδρια, όπου οι μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της εποχής στη φυσική και τη χημεία έδιναν ανελλιπώς το παρόν και βιάζονταν να πάρουν σειρά για να ανακοινώσουν διεθνώς τα επιστημονικά τους επιτεύγματα. Η μεγάλη ψηλοτάβανη σάλα, στο βάθος του ξενοδοχείου, με το μαρμάρινο επιβλητικό τζάκι, προσφερόταν θαυμάσια γι’ αυτό και τους φιλοξενούσε από το 1911 και για δεκαετίες μετά. Ίδια και απαράλλαχτη μέχρι σήμερα.

Στις μέρες μας, σαφώς και ήταν ελεύθερος ο καθένας, αφού έπαιρνε το ρόφημά του στο Café του ισογείου, να τα περιδιαβεί όλα αυτά ανενόχλητος και χωρίς να ανήκει στους πελάτες του ξενοδοχείου, γιατί οι ιδιοκτήτες του, στην έβδομη γενιά σήμερα, ήταν από την αρχή πεπεισμένοι ότι το Métropole δεν ήταν απλά ένα ξενοδοχείο πολυτελείας, αλλά ένας μύθος! Ο καθένας μπορούσε να ανέβει για παράδειγμα με το ασανσέρ, σε ξύλινη κατασκευή acajou, από την ίδια εταιρία που λίγα χρόνια πριν είχε κατασκευάσει και το ασανσέρ του Πύργου του Άιφελ στο Παρίσι, και να κατέβει πάλι από τον πρώτο όροφο στο ισόγειο από την άνετη μαρμαρόκτιστη κυκλική σκάλα. Σας εξομολογούμαι ότι το είχα κάνει, χωρίς να δίνω σημασία στα γέλια της παρέας, που το θεώρησε …παιδιάστικο! Με τον ίδιο τρόπο είχα ρίξει μια ματιά, κάποια άλλη φορά, στη σάλα του πρωινού, επειδή με έτρωγε η περιέργεια από το όνομα που ήταν γραμμένο απ’ έξω: «Κήπος των Ινδιών»! Εξωτική διακόσμηση, σε αποικιακό στιλ τα τραπέζια και οι καρέκλες, με ένα σιντριβάνι στο μέσον να κελαρύζει και μια αιθέρια ύπαρξη από κάτω να λούζεται.

Τόπος γνωστός και αγαπημένος το καφέ του, για ένα τσάι, ή για ένα «κιρ ρουαγιάλ», πάντα μετά τη βόλτα στην Grand´Place, παραμονές Χριστουγέννων, όπου και ο στολισμός στην αίθουσα ήταν μοναδικός. Πολιτισμένο και ήσυχο το περιβάλλον για όμορφες συναντήσεις και ατέλειωτες συζητήσεις εκεί με φίλους και αγαπημένα πρόσωπα. Θα μου λείψει …

Γιατί σύντομα κλείνει τις πόρτες του για πάντα, όπως άκουσα με θλίψη στις ειδήσεις την περασμένη Τετάρτη. Θύμα κι αυτό της πανδημίας του κορωνοϊού, είπαν, χτυπημένο από τις παράπλευρες οικονομικές του συνέπειες. «Δεν έχουν άλλη επιλογή», ανέφεραν οι ιδιοκτήτες θλιμμένοι, τόσο για την απόφαση που αναγκάστηκαν να λάβουν, όσο και για τους 129 υπαλλήλους τους που θα μείνουν στο δρόμο.

Θα μου πείτε, τι κάθεσαι και σκέφτεσαι, εδώ ο κόσμος καίγεται, χθες τα θύματα της ημέρας έφτασαν πάλι τα 248 στο Βέλγιο … Αν όμως περάσει κι αυτό και πάρει τέλος η καραντίνα, πριν βεβαίως κλείσει τις πόρτες του το Métropole, θάθελα για μια τελευταία φορά να κάτσω στο γωνιακό τραπεζάκι του καφέ του, στην πίσω εσωτερική έξοδο της αίθουσας και να πω «αντίο» σ΄ έναν μύθο.

ΥΓ. Βίκυ, καλή μου φίλη, λογαριάζαμε να πάμε και πάλι μαζί και μας πρόφτασε ο κορωνοϊός. Βιάσου λοιπόν τώρα και έλα!

No tags

«Δεν αντέχω και δεν το βρίσκω σωστό να μου πειράζουν τα δικαιώματά μου, ως ελεύθερος χριστιανός πολίτης …», «… ως ελεύθερος πολίτης σε μια Δημοκρατία δεν παραιτούμαι τόσο εύκολα από τα δικαιώματά μου», «έλεος πιά με τους άθεους που θέλουν να μας κλείσουν τις εκκλησίες μας …» είναι κάποιες από τις αναφορές που διάβαζα τις τελευταίες μέρες στον ελληνικό τύπο με αφορμή την ανακοίνωση της κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας για την επιβολή του μέτρου της προσωρινής απαγόρευσης της τελετής κάθε είδους λειτουργιών και ιεροπραξιών στους θρησκευτικούς χώρους λατρείας, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Είναι αδιανόητο για τους χριστιανούς, να μη μπορούν να πάνε στην εκκλησία τους, ιδιαίτερα αυτές τις μέρες του Πάσχα, για να λατρεύσουν τον Θεό.

Τα αντίστοιχα κρατικά μέτρα βέβαια που ανακοινώθηκαν στη χώρα μας λαμβάνονται το ίδιο δραστικά και σ΄όλον τον υπόλοιπο  κόσμο. Κάποια θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα περιορίζονται διεθνώς αυτή τη στιγμή, όπως αυτό της Θρησκευτικής Ελευθερίας και ιδιαίτερα στην δημόσια και συλλογική εκδήλωσή της. Ζούμε όμως εν μέσω μιας πανδημίας που έχει πλήξει ολόκληρο τον πλανήτη, προκαλώντας τεράστιες ζημιές σε κάθε επίπεδο και με άδηλο ακόμη το τέλος της.

Ας δούμε λοιπόν την Θρησκευτική Ελευθερία, ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, αλλά από την διεθνή σκοπιά διεκδίκησης και προστασίας του. Πολλά είναι τα συμβατικά κείμενα που ισχύουν σήμερα, με ποικίλη ονομασία (συμβάσεις, συνθήκες, πρωτόκολλα, κλπ.), τα οποία αναφέρονται σ΄αυτό το δικαίωμα και διαμορφώθηκαν έπειτα από μακροχρόνια επεξεργασία στα αρμόδια διεθνή όργανα. Οι διεθνείς αυτοί κανόνες προνοούν μεν για την αναγνώριση του δικαιώματος της Θρησκευτικής Ελευθερίας, αλλά για την πλήρη εφαρμογή και προστασία της χρειάζεται και η συνδρομή των εθνικών κρατικών οργάνων, αφού αυτοί οι κανόνες εντάσσονται στη χώρα μας για παράδειγμα (Άρθ. 28, παρ. 1 του Συντάγματος), στο εσωτερικό δίκαιο του κράτους.

Ας θεωρήσουμε επί του προκειμένου δύο διεθνή κείμενα, το άρθρο 18 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948), και το επίσης άρθρο 18 του Διεθνούς Συμφώνου Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων (1966), τα οποία η χώρα μας έχει υπογράψει και επικυρώσει. Το παγκόσμιο πολιτικό κύρος και των δύο είναι αδιαμφισβήτητο. Όλα τα συμβαλλόμενα κράτη οφείλουν να τηρούν αυστηρά τους κανόνες αυτούς.

Και τα δύο άρθρα αναφέρονται στην Θρησκευτική Ελευθερία ορίζοντάς την, ως την ενδόμυχη αντίληψη καθενός περί ηθικής, υπονοώντας παράλληλα την ελευθερία διατήρησης, επιλογής και εκδήλωσης της θρησκείας ή της πεποίθησης κατ΄ιδίαν και από κοινού. Η δημόσια εκδήλωση πραγματοποιείται με λατρεία, τελετή και διδασκαλία. Οι ελευθερίες αυτές είναι απόλυτες, όπως μας τόνιζαν όλοι οι νομικοί μας δάσκαλοι στα αμφιθέατρα, προσθέτοντας αυτάρεσκα ένα, «πλην…», στο τέλος της σκέψης τους. Μόνο στη  δημόσια εκδήλωση της θρησκείας επιτρέπονται περιορισμοί, όταν αυτοί είναι απαραίτητοι για λόγους προστασίας της δημόσιας ασφάλειας, τάξεως, ηθικής ή των ελευθεριών και βασικών δικαιωμάτων του πλησίον (Άρθο 18 παρ. 3 του Συμφώνου).

Είναι γνωστό ότι, όλα τα νομικά κείμενα περιέχουν ρήτρες που επιτρέπουν στα συμβαλλόμενα κράτη, σε εξαιρετικές περιστάσεις όπως, όταν απειλείται ή υπάρχει κίνδυνος σοβαρός για την ασφάλεια του έθνους, να θεσπίζουν δια νόμου την προσωρινή αναστολή ορισμένων δικαιωμάτων και ελευθεριών, όπως στην προκειμένη περίπτωση της ελεύθερης και από κοινού εκδήλωσης της θρησκείας των πολιτών. Ως κριτήριο λειτουργεί η αρχή της αναλογικότητας, δηλαδή πρέπει πάντα να υπάρχει αναλογία μεταξύ των λαμβανομένων περιοριστικών μέτρων και των συγκεκριμένων εξαιρετικών περιστάσεων που επιβάλλουν την λήψη τους, στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Επομένως, από τη σκοπιά του Διεθνούς Δικαίου, επιτρέπεται στις κυβερνήσεις των κρατών να επιβάλουν δια νόμου περιορισμούς σε θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, όπως είναι και αυτό της δημόσιας συλλογικής έκφρασης της Θρησκευτικής Ελευθερίας, όταν είναι να διαφυλαχθεί το υπέρτατο αγαθό της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας. Και τα δύο αυτά αγαθά οφείλουν να είναι το ζητούμενο σήμερα στην μάχη κατά του κορωνοϊού που εξαπλώνεται με τρομακτικό ρυθμό γύρω μας και χωρίς διάκριση, περιορίζοντας προσωρινά και χωρίς να καταργούν το «απόλυτο» θεμελιώδες δικαίωμα της Θρησκευτικής Ελευθερίας. Σ΄αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίπτωση οφείλουν οι πολίτες να συμμορφώνονται με τις επιταγές της πολιτείας για την προσωρινή απαγόρευση της τελετής κάθε είδους λειτουργιών και ιεροπραξιών στους θρησκευτικούς χώρους λατρείας όχι μόνο για το δικό τους καλό αλλά και, ως χριστιανοί, για έναν λόγο παραπάνω: από αγάπη για τον συνάνθρωπο, την δεύτερη μεγάλη εντολή του Χριστού, που όμως είναι αλληλένδετη με την πρώτη:

Διδάσκαλε, ποία εντολή μεγάλη εν τω νόμω; Ο δε έφη αυτώ, αγαπήσεις κύριον τον Θεόν σου εν όλη τη καρδία σου και εν όλη τη τη ψυχή σου και εν όλη τη διανοία σου, αύτη εστίν η μεγάλη και πρώτη εντολή. Δευτέρα ομοία αυτή, αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν. Εν ταύταις ταις δυσίν εντολαίς όλος ο νόμος κρέμαται και οι προφήτες.

Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο 22: 37-40

No tags

Για σκεφτείτε να μας έκανε επίσκεψη ο κορωνοϊός, μόλις δεκαπέντε χρόνια πριν, όταν και μόνο το άκουσμα της λέξης, τηλεδιάσκεψη στη σημερινή της μορφή, θα παρέπεμπε σε κινηματογραφική ταινία της τάξης, «Επιστροφή στο Μέλλον», τη θυμάστε;

Είναι πάνω από τρεις βδομάδες τώρα που η μια μετά την άλλη άρχισαν να ακυρώνονται οι επαγγελματικές συναντήσεις, οι ημερίδες και τα συνέδρια να σβήνουν από την ατζέντα και τα δελτία ειδήσεων και οι ιατρικές ανακοινώσεις να παίρνουν πρώτη θέση στα καθημερινά μας ενδιαφέροντα, βυθίζοντάς μας στη θλίψη και στην απόγνωση για τους συνανθρώπους μας που χάνονται. Όλων μας η ζωή έχει αλλάξει. Να μη χρειάζεται να ντυθείς και να βγεις έξω να πας στη δουλειά σου, κι ας είναι Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη και πάει λέγοντας… Και το σαββατοκύριακο που ήλθε δεν σε συνεπήρε, όπως άλλοτε, γιατί στο μεταξύ και όλες οι προηγούμενες μέρες περίπου στον ίδιο ρυθμό κυλούσαν πλέον. Για κάποιους της «εξωτερικής εργασίας» ήλθαν τα πάνω κάτω γιατί η δουλειά έπρεπε, όπου αυτό ήταν εφικτό, να βγει τώρα από το σπίτι. «Χωρίς συναδέλφους, δούλεψα περισσότερο, θα το πιστέψεις;», μου έλεγε μια φίλη χθες. «Η δουλειά που έπρεπε να βγει, βγήκε και καλύτερα γιατί δεν είχα και τον προϊστάμενο από πάνω να σουλατσάρει άσκοπα στο γραφείο μου μέσα-έξω και να με εκνευρίζει», ένας άλλος φίλος. Ως και σ΄εμένα που είχα μόνο κάποιες γραπτές αναφορές να κάνω από το σπίτι, μου φάνηκε πως μου βγήκαν πιο χαλαρά αυτή τη φορά.

Προχθές όμως έπρεπε να επιχειρήσω για πρώτη φορά την τηλεδιάσκεψη, από τις εννιά το πρωί μέχρι τις μία το μεσημέρι. Με κλειστά τα σύνορα και τον ιό να καιροφυλακτεί στη γωνία, πού να ξεμυτίσεις για δουλειά, όσο απαραίτητες και αν ήταν οι λήψεις αποφάσεων, γιατί τα πάντα άλλα «ρει», κατά τον Ηράκλειτο, όπως μάθαμε και στο σχολείο.

Ετοιμάστηκα λοιπόν, όπως δηλώνουν και πολλοί άλλοι τηλε-συνδιασκεπτόμενοι, από τη μέση και πάνω εννοείται με τα καλά ρούχα της δουλειάς και κάτω φόρεσα την άνετη φόρμα σπιτιού, σε χρώμα γκρενά. Πήρα την κούπα με το τσάι μου να την έχω δίπλα μου, τις σημειώσεις μου, τα λεξικά μου για ώρα ανάγκης και στήθηκα στην ώρα μου μπροστά στην οθόνη. Με την βοήθεια του ειδικού της οικογένειας, που ευτυχώς η δική του τηλεδιάσκεψη άρχιζε στις 11, βρήκα τους υπόλοιπους να με περιμένουν στην οθόνη τους επίσης. Καλημεριστήκαμε, είπαμε τα τρέχοντα για τον κορωνοϊό στις χώρες μας και αφεθήκαμε στην ανάγνωση της ημερησίας διάταξης από την εισηγήτρια της Ομάδας Εργασίας. Τα θέματα ενδιαφέροντα, όπως και οι λήψεις αποφάσεων σημαντικές. Η ώρα περνούσε ευχάριστα γιατί παρεμπιπτόντως και το θέαμα μπροστά στην οθόνη μου ήταν ευχάριστο και με εναλλαγές. Δεν ήταν και λίγο να μπαίνεις ελεύθερα στα ξένα σπίτια, δώδεκα τον αριθμό, να βλέπεις πίσω από τους συνομιλητές σου τις γεμάτες βιβλιοθήκες τους, τους πίνακες στα σαλόνια τους, τις πόρτες τους να ανοιγοκλείνουν, μέλη της οικογένειας να γλιστρούν πίσω από την καρέκλα  και να εξαφανίζονται μόλις αντιλαμβάνονταν ότι βρίσκονταν εν μέσω τηλεδιάσκεψης και κατοικίδια να δηλώνουν συχνά παρουσία. Χάζευα και τα πολύχρωμα θερμός που είχαν επάνω στα τραπέζια τους οι υπόλοιποι, σαφώς πιο προετοιμασμένοι και εκ των υστέρων κατάλαβα και τον λόγο, όταν η δική μου κούπα με το τσάι έφτασε γρήγορα στο τέλος, μεσούσης όμως της τηλεδιάσκεψης. Όπως στις διασκέψεις έτσι και στις τηλεδιασκέψεις είναι ελεύθερος ο καθένας και η καθεμιά να σηκωθεί για λίγο, κλείνοντας την οθόνη και το μικρόφωνο φυσικά, να βγει έξω να ξεμουδιάσει και να επιστρέψει. Σχεδόν όλοι έκαναν χρήση αυτού του δικαιώματος, χωρίς να λένε τον λόγο και χωρίς να σταματήσει ούτε στιγμή η τηλεδιάσκεψη. Μόνο εγώ έμεινα όλη την ώρα  καρφωμένη στη θέση μου, γιατί λόγω τεχνικής απειρίας – ήταν η πρώτη μου τηλεδιάσκεψη! – δεν ήξερα να κλείσω κάμερα και μικρόφωνο για λίγο, χωρίς να αναρωτηθούν οι άλλοι πού στο καλό εξαφανίστηκα. Ο ειδικός της οικογένειας ήταν εν τω μεταξύ κλεισμένος στο γραφείο του, στη δική του τηλεδιάσκεψη και δεν μπορούσε να με βοηθήσει και σαν να μην έφτανε αυτό, εγώ φορούσα απερίσκεπτα την άνετη μεν φόρμα του σπιτιού μου, πλην χρώματος γκρενά! Αθέατη όσο ήμουν καθισμένη, όλοι όμως θα την έβλεπαν καθώς θα σηκωνόμουν και από μέσα τους σίγουρα θα γελούσαν για το αλλοπρόσαλλο του ντυσίματός μου, που δεν τους είχα συνηθίσει άλλωστε. Έτσι προτίμησα να μείνω καθηλωμένη στην καρέκλα μου με το στόμα στεγνό από τη δίψα και ευχόμενη να τελειώσει μια ώρα αρχύτερα το … μαρτύριο, που είχε όμως ξεκινήσει με τις καλύτερες προοπτικές και μια αφελή, παιδική θάλεγα, ανυπομονησία από μέρους μου, γι΄ αυτήν την πρώτη φορά τηλεδιάσκεψη.

Για την επόμενη όμως φορά το σημείωσα ήδη σε χαρτάκι στη ντουλάπα μου: η άνετη φόρμα σπιτιού χρώματος γκρενά ταιριάζει μόνο με μεγάλο θερμός τσαγιού δίπλα μου επάνω στο τραπέζι, ανεξαρτήτου χρώματος αυτό!

No tags